Majątek wspólny i osobisty
Majątek wspólny i majątek osobisty
Z chwilą zawarcia małżeństwa co do zasady powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa. Małżeństwa wspólność ustawowa zakłada, że małżonkowie wspólnymi siłami – w szerokim tego słowa znaczeniu – budują majątek w czasie trwania swojego małżeństwa.
Majątek wspólny co do zasady obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Natomiast przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową z założenia należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Majątek wspólny
Majątek wspólny – zgodnie z art. 31 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – stanowi w szczególności:
- pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
- dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,
- środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
- kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.).
Każdy z małżonków jest uprawniony do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego oraz do korzystania z nich w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez drugiego małżonka.
Majątek osobisty małżonka
Majątek osobisty każdego z małżonków składa się z:
- przedmiotów majątkowych nabytych przed powstaniem wspólności ustawowej,
- przedmiotów majątkowych nabytych przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił,
- praw majątkowych wynikających ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,
- przedmiotów majątkowych służących wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,
- praw niezbywalnych, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
- przedmiotów uzyskanych z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość,
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,
- przedmiotów majątkowych uzyskanych z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,
- praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy,
- przedmiotów majątkowych nabytych w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków są objęte wspólnością ustawową także w wypadku, gdy zostały nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.
W części majątek wspólny, w części majątek osobisty
Rzecz nabyta w trakcie trwania małżeństwa, w którym obowiązuje ustawowa wspólność majątkowa, w części ze środków pochodzących z majątku osobistego jednego z małżonków, a w części z ich majątku wspólnego, wchodzi do majątku osobistego małżonka i do majątku wspólnego małżonków w udziałach odpowiadających stosunkowi środków przeznaczonych z tych majątków na jej nabycie, chyba że
świadczenie z majątku osobistego lub majątku wspólnego przekazane na nabycie rzeczy miało charakter nakładu, odpowiednio, na majątek wspólny lub osobisty (warto przeczytać: Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2018 r., III CZP 45/18 ).