Zarządzenie wykonania kary
Zarządzenie wykonania kary
Zarządzenie wykonania kary pozbawienia wolności, które wykonanie sąd warunkowo umorzył na okres próby może nastąpić w przypadkach określonych w art. 75 Kodeksu karnego.
Podstawa prawna odwieszenia warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności może być obligatoryjna albo fakultatywna.
Obligatoryjne zarządzenie wykonania kary
Obligatoryjne zarządzenie wykonania kary pozbawienia wolności uprzednio zawieszonej, następuje jeżeli skazany w okresie próby:
- popełnił podobne przestępstwo umyślne, za które został prawomocnie skazany na bezwzględną karę pozbawienia wolności (przed nowelizacją Kodeksu karnego, która weszła w życie z dniem 04.04.2015 r., do zarządzenia wykonania kary obligowało prawomocne skazanie na karę pozbawienia wolności nie tylko w postaci bezwzględnej, ale również wtedy, gdy jej wykonanie zostało warunkowo zawieszone),
- rażąco naruszył porządek prawny w ten sposób, że ponownie użył przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub innej osoby małoletniej, które z nim wspólnie zamieszkują, a za tego rodzaju przestępne zachowanie jest aktualnie skazany na karę warunkowo zawieszoną i poddawany próbie,
- rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności gdy popełnił inne przestępstwo niż określone w art. 75 § 1 k.k. (tj. umyślne, ale niepodobne do poprzedniego; umyślne podobne do poprzedniego, za które został skazany, ale na inną karę niż bezwzględne pozbawienie wolności; ewentualnie przestępstwo nieumyślne) albo jeżeli uchyla się od uiszczenia grzywny, od orzeczonego dozoru, od wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych, środków kompensacyjnych lub od przepadku – jeżeli któraś z tych okoliczności miała miejsce po udzieleniu skazanemu pisemnego upomnienia przez zawodowego kuratora sądowego informującego go o negatywnych skutkach niezastosowania się do upomnienia.
Fakultatywne zarządzenie wykonania kary
Zarządzenie wykonania zawieszonej kary pozostawiono do uznania sądu w dwóch przypadkach:
- gdy skazany w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, w szczególności popełniając przestępstwo inne niż określone w art. 75 § 1 k.k., albo gdy uchyla się od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych, środków kompensacyjnych lub od przepadku, a nie był wcześniej pisemnie upomniany przez kuratora o możliwych, ujemnych konsekwencjach takiego zachowania,
- gdy skazany rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności gdy popełnił przestępstwo (jakiekolwiek) w okresie po wydaniu wyroku skazującego na karę z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, a przed jego uprawomocnieniem się.
Skrócenie kary przy zarządzeniu jej wykonania
Termin zarządzenia wykonania kary
Zarządzenie wykonania zawieszonej kary może nastąpić zarówno przed rozpoczęciem okresu próby, jak i w ciągu całego okresu próby oraz w ciągu 6 miesięcy następujących bezpośrednio po zakończeniu okresu próby, ale nigdy później.
Gdy zarządzenie wykonania zawieszonej kary jest obligatoryjne, to postanowienie sądu wydane w tym względzie staje się wykonalne z chwilą wydania, chyba że sąd wydający postanowienie albo sąd powołany do rozpoznania zażalenia wstrzyma jego wykonanie. Wystarczy zatem, że postanowienie o zarządzeniu wykonania kary zostanie wydane przed upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby.
Natomiast gdy zarządzenie wykonania kary ma charakter fakultatywny, to aby mogło być wykonane, niezbędne jest nie tylko wydanie, ale ponadto uprawomocnienie się tego postanowienia, zanim upłynie 6-miesięczny termin rozpoczynający swój bieg po zakończeniu okresu próby.
Na postanowienie w przedmiocie zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszonej na okres próby przysługuje skazanemu zażalenie.
Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego
Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 17.07.2013 r., SK 9/10 (Dz.U. poz. 905), uznał przepis art. 75 § 1 k.k. za niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim nie przewidywał on możliwości odstąpienia przez sąd od zarządzenia wykonania kary w sytuacji, gdy wobec skazanego ponownie orzeczono karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy.
W konsekwencji przepis ten we wskazanym zakresie stracił moc z dniem 9.02.2015 r.